Ορέστης Λάσκος
Ορέστης Λάσκος | |
---|---|
Όνομα στη μητρική γλώσσα | Ορέστης Λάσκος (Ελληνικά) |
Γέννηση | 11 Νοεμβρίου 1907[1] Ελευσίνα |
Θάνατος | 17 Οκτωβρίου 1992[2] Αθήνα |
Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
Ιδιότητα | ηθοποιός θεάτρου, σκηνοθέτης κινηματογράφου, σεναριογράφος, θεατρικός συγγραφέας και ποιητής[3] |
Σύζυγος | Μπεάτα Ασημακοπούλου (1960–1992) και Στέλλα Γκρέκα (1942–1947) |
Ο Ορέστης Λάσκος (11 Νοεμβρίου 1907- 17 Οκτωβρίου 1992[4]) ήταν Έλληνας ηθοποιός, σεναριογράφος, σκηνοθέτης, ποιητής και θεατρικός επιχειρηματίας. Ήταν αδελφός του ήρωα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου Βασίλη Λάσκου, αξιωματικού του Βασιλικού Ναυτικού.
Βιογραφικό σημείωμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Λάσκος γεννήθηκε στην Ελευσίνα.[5] Η οικογένειά του ήταν πλούσιοι κτηματίες.[6] Αφού τελείωσε το Γυμνάσιο, ήλθε στην Αθήνα και γράφτηκε για λίγο στην Ιατρική Σχολή. Κατόπιν, θέλοντας προς στιγμήν να ακολουθήσει στρατιωτική καριέρα, πήγε στη Σχολή Ευελπίδων, απ' όπου έφυγε -ως λέγεται- "πηδώντας" από το μπαλκόνι -κατ' άλλους από το παράθυρο- για να καταλήξει τραγουδιστής και ηθοποιός.[6] [7] Ωστόσο, γύρω στο 1930 μεταπήδησε, "από τα σανίδια του βαριετέ και του φιλολογικού καφέ Μπάγκειον της Οµόνοιας, στο σινεµά".[7] Μαζί με άλλους νεαρούς κινηματογραφόφιλους συνέστησε την εταιρία παραγωγής "Άστρο Φιλμ".[8] Υπήρξε από τους πρωτοπόρους του ελληνικού βωβού κινηματογράφου: γύρισε το 1931 μια από τις πρώτες αξιόλογες ταινίες στα χρονικά του ελληνικού κινηματογράφου, τη Δάφνις και Χλόη, που χαρακτηρίστηκε πρωτοποριακή για τις γυμνές σκηνές και την ποιητικότητά της.
Η ποσοτικά τεράστια (και άνιση) κινηματογραφική παραγωγή του επισκίασε άλλες πλευρές του δημιουργικού ταλέντου του Λάσκου και, ιδιαίτερα, την ποίησή του.[9] Ποίηση και κινηματογράφος βρίσκονταν σε σύγκρουση στον Λάσκο: όταν καταπιανόταν με το ένα, κατά κανόνα παραμελούσε το άλλο, όπως φαίνεται και από τις χρονολογίες της κινηματογραφικής παραγωγής του, σε σύγκριση με εκείνες των ποιητικών εκδόσεών του.[10] Κατά βάθος ήταν, όπως είχε παρατηρήσει ο Αιμίλιος Χουρμούζιος, ένας ποιητής "που κρυβόταν θεληματικά πίσω από τον θεατρίνο".[11] Ασχολήθηκε με τη σύνθεση ποιημάτων από τα εφηβικά κιόλας χρόνια του. Την εποχή που ήταν ηθοποιός στο ελαφρύ θέατρο, συνήθιζε να απαγγέλλει τα έργα του στο κοινό "με τη βροντώδη φωνή του".[6] Φαίνεται πως αυτή την πρακτική τη διατήρησε κι αργότερα και, πιθανότατα, η δημόσια απαγγελία ήταν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του Λάσκου ως ποιητή.[12] Εξέδωσε αρκετές ποιητικές συλλογές σε μια περίοδο διάρκειας 40 ετών, από το 1934 έως το 1974.[10]
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, ο Λάσκος διατηρούσε την αίθουσα βαριετέ "Αλκαζάρ", πλησίον του Σταθμού Λαρίσης. Μέχρι το 1951, που έκλεισε, είχαν εμφανιστεί εκεί σημαντικοί ηθοποιοί και τραγουδιστές όπως οι Κώστας Χατζηχρήστος, Μαρίκα Νέζερ, Δανάη Στρατηγοπούλου, Μάγια Μελάγια, Καίτη Ντιριντάουα κ.ά.[13]
Το 1942 νυμφεύθηκε την τραγουδίστρια Στέλλα Γκρέκα,[14] από την οποία χώρισε το 1947. Δεύτερη σύζυγός του, από το 1960 έως τον θάνατό του, υπήρξε η ηθοποιός Μπεάτα Ασημακοπούλου,[9] με την οποία απέκτησε έναν γιο, τον Βασίλη.
Ποιητικές συλλογές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Το φιλμ της ζωής (Αθήνα, 1934),[α] όπου και το ποίημα "Ταξίδι στο Βλαδιβοστόκ"[9]
- Αγριόχηνες (Αλεξάνδρεια, 1936), όπου και το ποίημα "Παρίσι"[9]
- Τάα-Ρόα (Κάιρο, 1938)
- [Ποιήματα] Αιθιοπίας (Αθήνα, 1940)[4]
- Φρεγάτα (Αθήνα, 1948)
- Πλοίαρχος Λάσκος κι’ άλλα ποιήματα (Αλεξάνδρεια, 1950)
- Αfrica (Αθήνα, 1956)
- Γυμνή μούσα (Αθήνα, 1974)
- Αγριόχηνες. Ποιήματα Άπαντα (Αθήνα, 1972)
Φιλμογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Διακοπές στην Κύπρο μας (1971)
- Η κρεβατομουρμούρα (1971) (και σενάριο)
- Ομορφόπαιδα (1971)
- Της ζήλιας τα καμώματα (1971)
- Ο αετός των σκλαβωμένων (1970)
- Ο απίθανος (1970) (και σενάριο)
- Το παιδί της μαμάς (1970)
- Δάφνις και Χλόη (1969)
- Το στραβόξυλο (1969) (και σενάριο)
- Ο μπούφος (1968)
- Για ποιον χτυπά η κουδούνα (1968)
- Ο τσαχπίνης (1968)
- Ο γεροντοκόρος (1967)
- Ο χαζομπαμπάς (1967)
- Το κορίτσι της οργής (1967) (και σενάριο)
- Ο μόδιστρος (1967) (και σενάριο)
- Νυμφίος ανύμφευτος (1967)
- Το πλοίο της χαράς (1967)
- Φουσκοθαλασσιές (1966)
- Να ζει κανείς ή να μη ζει (1966)
- Μπετόβεν και μπουζούκι (1965)
- Ο ουρανοκατέβατος (1965)
- Πράκτορες 005 εναντίον Χρυσοπόδαρου (1965)
- Το πρόσωπο της ημέρας (1965)
- Άλλος για το εκατομμύριο (1964) (και εμφάνιση ως ο ίδιος, με τη χαρακτηριστική ερώτηση - δίλημμα στον επίλογο του έργου)
- Ο εαυτούλης μου (1964)
- Ο εμίρης και ο κακομοίρης (1964)
- Κόσμος και κοσμάκης (1964)
- Μικροί και μεγάλοι εν δράσει (1963)
- Τρίτη και 13 (1963) (και εμφάνιση ως άνδρας στους αγώνες -δεν αναφέρεται στους τίτλους)
- Τύφλα να 'χει ο Μάρλον Μπράντο (1963)
- Ζήλεια (1963)
- Μην είδατε τον Παναή (1962)
- Δέκα μέρες στο Παρίσι (1962)
- Δυο μάνες στο σταυρό του πόνου (1962)
- Ο γαμπρός μου ο δικηγόρος (1962)
- Οι γυναίκες θέλουν ξύλο (1962)
- Λαφίνα (1962)
- Το έξυπνο πουλί (1961)
- Φτωχαδάκια και λεφτάδες (1961) (και σενάριο -ακούγεται και η φωνή του ως αφηγητή)
- Οι χαραμοφάηδες (1961)
- Αντίο ζωή (1960)
- Νύχτες στο Μιραμάρε (1960)
- Να ζήσουν τα φτωχόπαιδα[15] (1959)
- Σαρακατσάνισσα (1959)
- Η φτώχεια θέλει καλοπέραση (1958) (και σενάριο)
- Γερακίνα (1958)
- Μακριά απ' τον κόσμο (1958)
- Η άγνωστος (1956) (και σενάριο)
- Γκόλφω (1955)
- Η ωραία του Πέραν (1953)
- Ραγισμένες καρδιές (1945)
- Ο πρίγκηψ των αλητών (1932)
- Δάφνις και Χλόη (1931) (και σενάριο)
- Ο παλιάτσος της ζωής (1930) (μόνο σενάριο)
- Μακριά απ' τον κόσμο (1930) (μόνο ως ηθοποιός)
- Το λιμάνι των δακρύων (1929) (μόνο ως ηθοποιός)
- Αστέρω (1929) (μόνο σενάριο)
- Έρως και κύματα (1927) (μόνο ως ηθοποιός)
Σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Ένα ποίημα από την ενότητα "Νινόν", το "Ήρθ' ο καιρός", μελοποιήθηκε από το Δ. Σαββόπουλο για τις ανάγκες της μουσικής επένδυσης της ταινίας Χάππυ Νταίη (Happy Day) του Π. Βούλγαρη και το οποίο ερμήνευσε ο ίδιος και, σε άλλη εκδοχή, ο Σώτος Παναγόπουλος.[10]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 450697.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb150919740. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2019.
- ↑ 4,0 4,1 Μόσχος (1992).
- ↑ "Λάσκος Ορέστης", Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Σιατόπουλος (1998), σ. 34.
- ↑ 7,0 7,1 Σαραντάκος, "(Ο Γιώργος Ζερβουλάκος για τον Ορ. Λάσκο)".
- ↑ Δελβερούδη (1999).
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 Σαραντάκος, "Ορέστης Λάσκος".
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Τρούσας (2015).
- ↑ Χ(ουρμούζιος) (1947).
- ↑ Παράσχος (1936).
- ↑ Μπασκόζος (2013).
- ↑ Γκρέκα (2013).
- ↑ «Να ζήσουν τα φτωχόπαιδα». tainiothiki.gr. Ταινιοθήκη της Ελλάδος. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2024.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Παράσχος, Κ(λέων) (1936). «Ορέστη Λάσκου: Αγριόχηνες». Νέα Εστία 20: 1604. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-05-13. https://web.archive.org/web/20210513220056/http://www.ekebi.gr/magazines/ShowImage.asp?file=61809&code=4243. Ανακτήθηκε στις 2015-12-02.
- Χ(ουρμούζιος), Αιμ(ίλιος) (1947). «Ορέστη Λάσκου: Φρεγάτα». Νέα Εστία 41: 378. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-05-13. https://web.archive.org/web/20210513205448/http://www.ekebi.gr/magazines/ShowImage.asp?file=74253&code=7232. Ανακτήθηκε στις 2015-12-02.
- Σιατόπουλος, Δημήτρης (1998). «Ο λυρικός που έβγαλε την ποίηση στο θέατρο. Μνήμη Ορέστη Λάσκου». Νέα Εστία 143: 33-36. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-05-13. https://web.archive.org/web/20210513205350/http://www.ekebi.gr/magazines/ShowImage.asp?file=171887&code=8546. Ανακτήθηκε στις 2015-12-02.
- Νίκος Σαραντάκος. «Ορέστης Λάσκος». sarantakos.com. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2015.
- Νίκος Σαραντάκος. «(Ο Γιώργος Ζερβουλάκος για τον Ορ. Λάσκο)». sarantakos.com. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2015.
- «Λάσκος Ορέστης». Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών. ΕΚΕΒΙ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2015.
- Μόσχος, Ε.Ν. (1992). «Ορέστης Λάσκος». Νέα Εστία 132: 1485. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-05-13. https://web.archive.org/web/20210513220736/http://www.ekebi.gr/magazines/showimage.asp?file=161679&code=0851. Ανακτήθηκε στις 2015-12-02.
- Τρούσας, Φώντας (2015). «Η ποιητική διάσταση του σκηνοθέτη Ορέστη Λάσκου». LiFO. (12 Φεβρουαρίου). Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2015.
- Δελβερούδη, Ελίζα-Άννα (1999). «Δυο ταινίες-σταθμοί». Η Ελλάδα στον 20ό αιώνα: 1930-1940. Ένθετο εφ. Η Καθημερινή (7 Νοεμβρίου). σελ. 35.
- Γκρέκα, Στέλλα (2013). «Η Αθηναία της Εβδομάδας: Στέλλα Γκρέκα». LiFO. (20 Νοεμβρίου). Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2015.
- Μπασκόζος, Γιάννης (2013). «Από τον Αττίκ στον Γ. Οικονομίδη». Το Βήμα (10 Φεβρουαρίου). http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=497255. Ανακτήθηκε στις 2015-12-13.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ορέστης Λάσκος. Μια παρουσίαση από τον Βαγγέλη Κάσσο. Αθήνα: Γαβριηλίδης. 2004.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ορέστης Λάσκος στην IMDb (Αγγλικά)
- Ορέστης Λάσκος (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
- «Δ. Σαββόπουλος, "Νινόν", από το Χάππυ Νταίη» (video). youtube. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2015. Ο Δ. Σαββόπουλος και ο Σ. Παναγόπουλος ερμηνεύουν το "Ήρθ' ο καιρός", σε ποίηση Ορ. Λάσκου.
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη βιογραφία ενός σκηνοθέτη χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |